Stichting Bulamu Oeganda reis - april / mei 2021
De Tweede Stuurman - nieuwe projecten in Noordoost Oeganda - reisblog 2 - 1 mei 2021
Trots.
Half 6 – Koffie.
Vanmorgen om 7 uur zijn we vertrokken uit Kalongo. Vertrek op z’n Oegandees.
Gisteravond hebben we in ons guesthouse afgesproken dat we om half 7 ons ontbijt willen ontvangen, “packed” in “Caverra”, als lunchpakket in een plastic tasje. Half 7 omdat we weten dat tijd in Oeganda bestaat, maar niet afhankelijk van een klok. Dus als ik om half 7 afreken, wordt me verteld dat het ontbijt bijna klaar is en als ik om vijf voor 7 de auto start, schiet 5 man bediening naar het autoraam toe met de vraag of we het ontbijt niet komen opeten. We hebben Rolex en fruit besteld – we zijn geen oligarchen die peperdure horloges gebruiken maar een Rolex is een opgerolde pannenkoek (chapati) met een uitsmijter er in. Bryan’s favoriet en ik lust ze ook graag. Gelukkig is ons ontbijt snel ingepakt waarbij het waarschijnlijk hielp dat Jolanda’s fruit simpelweg bestond uit 1 banaan ?
Vandaag ben ik opnieuw trots. Super trots. Trots op de tweede stuurman die al meer dan 35 jaar en 20 uur de route uitstippelt en ons begeleidt van avontuur naar avontuur. Vandaag wordt opnieuw duidelijk hoe zij pioniert en routes maakt die Google nog niet heeft ontdekt. 13 mei – dus over 12 dagen, zijn we 33 jaar getrouwd en al in onze verkeringstijd zat ze met de kaart op schoot en bepaalde ze dat de witte weggetjes makkelijk door mij gereden konden worden – en als ze dat nu zou zeggen zou ik dat zeker beamen. In meer dan 35 jaar heeft ze naast me gezeten, geschud, haar hoofd gestoten, haar rug verdraaid en menig gil geslaakt “Oh My God – Daar gaan we….”, maar echt, als dat 35 jaar geleden niet was gestart, hadden we de 20 uur van afgelopen dagen nooit kunnen uitvoeren. Deze reis hebben we echt wegen gemaakt waar nog geen wegen waren, waterstromen getrotseerd en genoten van elkaar en van de natuur om ons heen. Wat een geweldige reis, met trieste emoties (de armoede en omstandigheden), nieuwe uitdagingen, liefde voor elkaar en onze medemens en veel lol.
Drie uur na vertrek uit Kalongo neemt de tweede stuurman het stuur over. We hebben gierend gelachen want dit zou een mooi moment zijn waarop ik even mijn rolex zou kunnen eten. Echt, ik zweer het, de resten van de Rolex zitten nog in mijn haar terwijl we stuiterend van pothole naar pothole glijden. Gisteren heeft het gehoosd en hier en daar staan nog metersbrede plassen en ik word teruggepakt voor jaren leed op de weg. Als ik net mijn raam open heb pakt Elizabeth nog net een megaplas mee die over het dak, de voorruit en midden in mijn gezicht spettert. (Liz is hier ingcognito ? en Jolanda is bijna niet uit te spreken; overigens is het gemakkelijker om hier de naam uit ons paspoort te gebruiken omdat het anders tot veel vragen leidt. Dat is voor Elizabeth nog gemakkelijk te doen – maar Roelof is bijna nog meer probleem dan René) Deze rit maakt mij nog trotser dan ik eerder op haar was. Niet alleen vanwege het feit dat ze hier toch het stuur pakt, rechts zittend, links rijdend op een mudroad in een automaat – maar zeker vanwege het feit dat ernaast zitten een veel grotere uitdaging is dan aan het stuur zitten. Ik vind het helemaal niks, iedere hobbel grijp ik in het luchtledige om een stuur te vinden dat er niet is, zit ik mee te remmen of terug te schakelen en het duurt wel even voordat ik wen aan het idee dat de controle van de auto in zeer goede handen is.
Het iritante mens van Google roept veelvuldig dat we links of rechtsaf moeten – waar we alleen rieten hutjes zien en de weinige keren dat we luisteren vinden we ons na honderd meter terug aan de voet van een moeras, een brommerspoor of een dichte haag van riet en struiken, maar Elizabeth laat zich niet van de wijs brengen, weigert om te keren en vindt al snel de route die wel doorgaat.
Schuldig! On(te)recht
Ik ben blij als ik het stuur weer over neem en na zeven uur rijden, rijden we Iganga door. Een stad voor (of na) Jinja. Iganga waar Erik nu woont en ik baal ervan dat we na volle snelheid inmiddels al een minuut of 5 file rijd achter 6 auto’s aan die stapvoets rijden achter 2 containertrucks die stapvoets de berg op rijden. Ik heb al een aantal keren gedacht om in te halen maar daar is geen mogelijkheid toe en wonder boven wonder neemt geen van mijn voorgangers de moeite om dit wel te doen. Sowieso uitzonderlijk in een land waar taxi’s aan alle kanten voorbij sjezen en waar alles blijkt te kunnen en getolereerd wordt. We zien vrachtauto’s met 20 koeien en tientallen mensen bovenop, gepasseerd door een boda boda (brommer taxi) met een doodskist, één met een heel varken overdwars, één met een totaal stapelbed (in elkaar), taxi’s met tientallen koffers bovenop inclusief bankstellen, maar wat gebeurt er – bovenop de berg word ik in een roadblock door een politieagent uit de stroom gedirigeerd.
Ik ben m’n mondkapje kwijt maar gelukkig heeft Jolanda er nog 1, we wisselen deze om naar Jolanda omdat de agent aan haar kant gaat staan en krijgen te horen dat we een extreem gevaarlijke inhaalmanoeuvre hebben uitgevoerd en daarbij ook nog overspeeded – dat moet je net zeggen na 7 uur rijden. Mijn gezicht gaat naar standje oorlog want ik kan niet tegen onrecht. Zeker vier keer herhaal ik mijn verhaal dat ik precies weet wie waar reed, waar ik reed en dat zeker de afgelopen kilometers geen enkele auto de mogelijkheid had om in te halen. Achter zijn bontgekleurde mondkapje kan ik gelukkig zijn gezichtsuitdrukking niet zien maar ik ben ervan overtuigd dat hij heeft geglimlacht over het gebeuren. Waar ik vol blijf houden dat het onmogelijk is vertelt hij aan Jolanda dat zelfs de camera’s hebben vastgelegd dat ik de inhaalmanoeuvre heb uitgevoerd. Blijkbaar was hij overtuigend want ik krijg het idee dat hij Jolanda overtuigt en dat maakt me nog weerbarstiger. Niet iedereen (of eigenlijk zeer weinig mensen) kennen deze kant van mij, maar als ik deze fase (onrecht) heb bereikt is de volledige rechtvaardigheid aan mijn zijde en dat kan nog wel eens slecht uitpakken. Uiteindelijk gaat de agent met Jolanda verder – He’s very stubborn eh?! He’s arguiing with a policeman – do something about it – Hij is erg eigenwijs he, hij is zelfs ruzie aan het maken met een politieagent, doe er eens iets aan … en daar komt trots nummer twee aan het licht – de wijsheid van mijn vrouw heeft ons al menig keer geholpen.
We spelen good cop – bad cop tegen deze agent. Ik blijf volhouden en hij zegt “Do you want me to write a receipt” (moet ik een bon schrijven) – daar waar ik voor de Stichting altijd van iedereen een bon vereis, is mijn antwoord nu “liever niet” wat hem ineens een andere houding geeft. Hij begint te slijmen, "weet je, we zijn toch op de wereld om elkaar te helpen, we moeten elkaar toch niet in de haren zitten" en hij aan ons vertelt “I’m thirsty”. Deze kennen we goed – de dorstige agent en een nieuw vonkje ontstaat in mijn toch al vertroebelde brein – Bribary / Corruption – ik pak een half leeg (niet half vol) flesje cola en steek het naar hem toe – foute actie – ik wil hem vertellen dat ik hem voor het gerecht wil dagen vanwege zijn corrupte inslag, ik wil hem….en in dat alles zegt de wijsheid naast mij op haar allervriendelijkste toon “kunnen we u iets geld geven om een drankje te kopen ?” – Ik zwicht – haal 2000 shilling uit mijn zak die direct geaccepteerd wordt waarna we een signaal krijgen om door te rijden. Ik beken, ik ben schuldig aan omkoping – maar nog nooit eerder ben ik met een boete van 70 eurocent weggekomen.
Dank je wel Jolanda, voor je wijsheid, je hulp, je ideeen, je avontuursgeest en voor al het andere dat geleid heeft tot geweldige avonturen. Zoals we altijd zeggen – the movie just started and we already made many miles.
